Wymazywanie

Franz Josef Murau, wyrodny syn zamożnej austriackiej rodziny, wiedzie żywot intelektualisty na dobrowolnym wygnaniu w Rzymie.

Wiadomość o tragicznej śmierci rodziców budzi w nim ciąg koszmarnych wspomnień z przeszłości i pragnienie unicestwienia, usunięcia poza nawias świadomości wszystkiego, przed czym do tej pory uciekał, wszystkiego, co w swej niezgodzie na jakikolwiek fałsz negował. Rozpoczyna proces „wymazywania”, aktywnego zapominania rodziców, którzy ukrywali po wojnie nazistowskich funkcjonariuszy, znienawidzonej ojczyzny, rodzinnej posiadłości, której sama nazwa, Wolfsegg, jest dla niego symbolem egoizmu, zakłamania, oportunizmu i duchowego lokajstwa.

Ta ostatnia, artystycznie najdojrzalsza i najbardziej radykalna w wymowie powieść Thomasa Bernharda, spotkała się w ojczyźnie pisarza z ostrą krytyką: „Potraktowano ją z jednej strony jako przejaw totalnej impotencji, a z drugiej totalnej pychy – mówił Krystian Lupa, autor znakomitej, entuzjastycznie przyjmowanej w teatrach całej Europy adaptacji scenicznej Wymazywania – a tymczasem jest wręcz przeciwnie: to gest wielkiej potencji i pokory”.