Emil Zola

Francuski pisarz.

Najważniejszy twórca i teoretyk europejskiego naturalizmu.

Pracował jako dziennikarz i redaktor wydawnictwa Hachette, następnie poświęcił się wyłącznie pracy twórczej. Początkowo pozostawał pod wpływem tradycji romantycznej, np. opowiadania Contes a Ninon (1864).

Uwagę czytelników i krytyki zwróciła jego pierwsza powieść naturalistyczna Teresa Raquin (1867), natomiast sława przyszła razem ze złożonym z 20 tomów cyklem powieściowym Rougon-Macquartowie, obejmujący m.in. powieści społeczno-obyczajowe: W matni (1877), Nana (1880), Germinal (1885), Ziemia (1887), Klęska (1892).

W latach 1894-1897 opublikował trylogię Trzy miasta. Śmierć pisarza przerwała pracę nad czterotomowym cyklem Quatre Évangiles.

W 1898 Zola opublikował głośny pamflet polemiczny Oskarżam! w obronie A. Dreyfusa, za który został skazany na rok więzienia i uciekł do Anglii, skąd wrócił 1899.

Jego przekonania ewoluowały od republikanizmu do socjalizmu utopijnego i od skrajnego pesymizmu do umiarkowanego optymizmu.

W obfitym dorobku publicystycznym oraz krytycznoliterackim, zebranym w 7 tomach, m.in. w Mes haine (1866), wyłożył zasady naturalizmu, rozbudowane w Le roman expérimental (1880) i Les romanciers naturalistes (1881). Wystąpił w obronie nowych kierunków sztuki, głównie impresjonistów.

Był także autorem kilku tomów nowel i utworów dramatycznych. Twórczość Zoli, odwołująca się do metod ówczesnej nauki, wywarła duży wpływ na literaturę wielu krajów europejskich, a także Ameryki.