John Ronald Reuel Tolkien

Prozaik, poeta i filolog angielski. Urodził się w Bloemfontain w Afryce Południowej. W wieku trzech lat powrócił z matką i młodszym bratem do Anglii.

Matka przeszła na katolicyzm, co odizolowało ją od protestanckiej rodziny; po jej śmierci Tolkien aż do pełnoletności pozostawał pod opieką katolickiego duchownego. Katolicyzm, w dość tradycjonalistycznym wydaniu, stał się ważnym elementem światopoglądu i twórczości.

W 1915 roku ukończył studia w Oksfordzie, gdzie w pełni ujawnił się jego szczególny talent filologiczny i zainteresowania dawnymi językami.

Światową sławę zdobył jako twórca dzieł zaliczanych zawyczaj do fantastyki baśniowej (fantasy), których popularność przyczyniła się do kariery tego gatunku literatury.

Pierwsza powieść Tolkiena, Hobbit, czyli tam i z powrotem (1937, Hobbit: or There and Back Again) przeznaczona była dla dzieci i zrodziła się z opowieści, jakie pisarz wymyślał dla swoich małych synów.

Powodzenie książki i sympatia, jaką wzbudzili hobbici, skłoniły autora do napisania (w l. 1937-1954) kontynuacji - przeznaczonej już dla dorosłego czytelnika powieściowej epopei (niesłusznie nazywanej czasami trylogią; podział na trzy tomy wynikł z konieczności technicznych) Władca Pierścieni (1954-1955, The Lord of the Rings).

Szeroki epicki oddech, a przede wszystkim kreacyjny rozmach powieści, której akcja została umieszczona na tle szczegółowo opisanego fikcyjnego świata i powiązana z przedstawioną w dodatkach do książki kilkutysiącletnią historią zamieszkujących go ludów, posiadających swoje języki, miary czasu, legendy i mity - wzbudziły entuzjazm części krytyki i czytelników.

Opublikował też alegoryczne opowiadanie Liść, dzieło Niggle'a (1945, Leaf by Niggle), żartobiwą opowiastkę Rudy Dżil i jego pies (1949, Farmer Giles of Ham, przypowieść o człowieku odwiedzającym świat Kowal z Podlesia Większego (1967, Smith of Wootton Major), a także tom wierszy Przygody Toma Bombadila (1962, The Adventure of Tom Bombadil).

Pisarz do końca życia poprawiał i zmieniał swoje główne dzieło, które ukazało się po jego śmierci pod tytułem Silmarillion (1977, The Silmarillion), zredagowane przez syna, Christophera Tolkiena. Pochodzące z różnych okresów twórczości Tolkiena wersje jego utworw, a także szkice i notatki, ukazały się w cyklu The History of Middle-Earth (1983-1996, Historia Śródziemia; 12 tomów).